Η πρόταση Αβέρωφ - Τορναρίτη
Η κατάθεση της πρότασης νόμου που υπογράφηκε από τους βουλευτές του ΔΗΣΥ Αβέρωφ Νεοφύτου και Νίκο Τορναρίτη αιτιολογήθηκε με πέντε σημεία ως ακολούθως:
• Σύμφωνα με το Άρθρο 109 του Συντάγματος, κάθε θρησκευτική ομάδα έχει δικαίωμα να αντιπροσωπεύεται στην Κοινοτική Συνέλευση της κοινότητας την οποία επέλεξε να ανήκει.
• Η άσκηση των αρμοδιοτήτων της Ελληνικής Κοινοτικής Συνέλευσης κατέστη εκ των πραγμάτων αδύνατη, ωστόσο είναι επιβεβλημένη για την απρόσκοπτη λειτουργία της πολιτείας και των ουσιωδών υπηρεσιών της.
• Παρόλο που οι νομοθετικές αρμοδιότητες της Ελληνικής Κοινοτικής Συνέλευσης μεταφέρθηκαν στη Βουλή, οι αντιπρόσωποι των θρησκευτικών ομάδων στερούνται το δικαίωμα της ψήφου και οι εξουσίες τους περιορίζονται στην κατάθεση απόψεων.
• Εξακολουθούν να υφίστανται τα γεγονότα που δεν επιτρέπουν τη λειτουργία των Κοινοτικών Συνελεύσεων και ως εκ τούτου κάθε νομοθετική ρύθμιση αποκλίνουσα ως προς τα ισχύοντα για τις εν λόγω συνελεύσεις εξακολουθεί να δικαιολογείται από το δίκαιο της ανάγκης.
• Κρίνεται αναγκαία η αποκατάσταση ορισμένων δικαιωμάτων των αντιπροσώπων των θρησκευτικών ομάδων, τα οποία έχουν περιοριστεί για τους λόγους που αναφέρθηκαν πιο πάνω.

Αυτό που εισηγείται ο ΔΗΣΥ είναι μια τροποποίηση στο άρθρο 4 του βασικού περί Θρησκευτικών Οµάδων (Εκπροσώπησις) Νόµου του 1970, προσαρμόζοντας το λεκτικό με τρόπο που να λύνεται το ζήτημα και να δίνεται στους εκπροσώπους των θρησκευτικών ομάδων στη Βουλή το δικαίωμα της ψήφου στα ίδια ακριβώς θέματα που ενέπιπταν πριν το 1965 στις αρμοδιότητες της Ελληνικής Κοινοτικής Συνέλευσης. Συγκεκριμένα, τα θέματα αυτά είναι η παιδεία, ο πολιτισμός, οι δήμοι, η νεολαία, η τοπική αυτοδιοίκηση, τα ιδρύματα και τα σωματεία.
Συμφωνούν επί της αρχής
Στη συζήτηση που έγινε στην Επιτροπή Νομικών, όλες οι πολιτικές δυνάμεις φάνηκαν να συμφωνούν επί της αρχής, εκφράστηκαν όμως επιφυλάξεις ως προς τον τρόπο που θα γίνει η αλλαγή ώστε να μην υπάρχουν νομικά και συνταγματικά κωλύματα. Ωστόσο, η βουλεύτρια, αντιπρόεδρος του ΔΗΣΥ και αναπληρώτρια πρόεδρος της Επιτροπής Νομικών Φωτεινή Τσιρίδου δήλωσε στον «Π» πως ο ΔΗΣΥ είναι αποφασισμένος να πετύχει την αποκατάσταση αυτής της αδικίας και προς αυτόν τον σκοπό ασκούνται πιέσεις προς τη Νομική Υπηρεσία για να βρεθεί άμεσα ο σωστός τρόπος. Δόθηκε, σημείωσε, στην υπηρεσία λίγος χρόνος να μελετήσει το θέμα και να επιστρέψει με τις απόψεις της. Το ζήτημα, σύμφωνα με την κ. Τσιρίδου, θα τεθεί επί τάπητος ξανά στην Επιτροπή Νομικών την Τετάρτη 7 Ιουνίου και στόχος είναι να υπάρξει αποτέλεσμα πριν το κλείσιμο της Βουλής για το καλοκαίρι. Η θέση του ΔΗΣΥ είναι πως το θέμα είναι πολιτικό και πρέπει να προχωρήσει χωρίς να κολλήσει σε νομικίστικα θέματα. Το ΑΚΕΛ, όπως ανέφερε ο βουλευτής του Ανδρέας Πασιουρτίδης στον «Π», δεν έχει λάβει ακόμη την απόφασή του, όμως εκ πρώτης όψεως δεν είναι αρνητικό. Σημείωσε πως θα γίνει μελέτη της συγκεκριμένης πρότασης για να διαπιστωθεί αν τίθενται ζητήματα που άπτονται του Συντάγματος και ακολούθως το κόμμα θα τοποθετηθεί. Παρόμοια θέση έχει και το ΔΗΚΟ, σύμφωνα με δήλωση της βουλεύτριας Χριστιάνας Ερωτοκρίτου στον «Π», η οποία ανέφερε ότι ως θέση αρχής η αποκατάσταση του δικαιώματος ψήφου είναι σωστή, όμως απαιτείται προσοχή και συνταγματική μελέτη για να μην προκληθούν οποιαδήποτε προβλήματα ή αναταράξεις στη λεπτή ισορροπία που παράγει το δίκαιο της ανάγκης.

Αχιλλέας Αιμιλιανίδης: Υπάρχει η επιχειρηματολογία
Ο δικηγόρος Αχιλλέας Αιμιλιανίδης ανέφερε στον «Π» ότι αυτό που θεωρεί ο ίδιος πως θα μπορούσε να γίνει είναι μια επέκταση ούτως ώστε το υφιστάμενο καθεστώς που υπάρχει στο δίκαιο της ανάγκης να περιλαμβάνει και το δικαίωμα ψήφου. Κατά τον ίδιο, δεν μπορεί να γίνει τροποποίηση του Συντάγματος που να αλλάζει τον αριθμό των μελών της Βουλής, διότι αυτό καθορίζεται, όπως λέει, από θεμελιώδεις διατάξεις (70% Ελληνοκύπριοι - 30% Τουρκοκύπριοι). Σημείωσε ότι «εάν η τροποποίηση αιτιολογηθεί με βάση το δίκαιο της ανάγκης και στη λογική του δικαίου της ανάγκης, τότε δεν τίθεται θέμα τροποποίησης του Συντάγματος, διότι θα είναι πλέον θέμα της εφαρμογής του δικαίου της ανάγκης». Εξήγησε πως το δίκαιο της ανάγκης εφαρμόζεται διότι συγκεκριμένοι θεσμοί δεν μπορούν να λειτουργήσουν εξαιτίας της αποχώρησης των Τουρκοκυπρίων και γι’ αυτόν τον λόγο υπάρχουν εκατοντάδες ζητήματα τα οποία έκτοτε διέπονται από αυτό. Συνεπώς, εκεί που δεν μπορεί να εφαρμοστεί κάτι εφαρμόζεται κάτι παραπλήσιο, και σε αυτήν την περίπτωση ο κ. Αιμιλιανίδης θεωρεί πως το επιχείρημα υπάρχει και είναι απλό. Η Ελληνική Κοινοτική Συνέλευση αυτοδιαλύθηκε, υπήρχαν κάποια δικαιώματα των εκπροσώπων των θρησκευτικών ομάδων εκεί, οπότε για τη διασφάλισή τους γίνεται μια ειδική ρύθμιση. Υπάρχει μια σαφής αιτιολογία για εφαρμογή του δικαίου της ανάγκης, υποστήριξε ο έγκριτος νομικός, ωστόσο συμπλήρωσε πως εάν αμφισβητηθεί δικαστικώς, το αποτέλεσμα δεν μπορεί να το καθορίσει κάποιος. Είναι όμως ξεκάθαρο, κατέληξε, πως η αιτιολογία είναι εκεί.